सावन प्रदोष व्रत 2024: सावनच्या शेवटच्या प्रदोष व्रताला या पद्धतीने भगवान शिवाची पूजा करा.
Sawan Pradosh Vrat 2024: प्रेम आणि हिरवाईचे प्रतीक मानला जाणारा सावन महिना 19 ऑगस्ट 2024 रोजी संपत आहे. या महिन्यातील प्रत्येक दिवस शिवपूजेला समर्पित आहे. या प्रदोष व्रतामध्ये भगवान शंकराची विशेष पूजा करण्याची परंपरा आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार प्रदोष व्रतात भगवान शंकराची पूजा केल्याने इच्छित फळ मिळते.
यावर्षी सावन महिन्यातील शेवटचा प्रदोष व्रत 17 ऑगस्ट 2024 रोजी पाळला जात आहे. सावन मासातील शुक्ल पक्षातील त्रयोदशी तिथीला हे व्रत पाळले जाते. या दिवशी प्रीति योग तयार होईल. हा योग पहाटेपासून ते सकाळी 10.48 पर्यंत राहील. यानंतर आयुष्मान योग सुरू होईल, जो 18 ऑगस्ट रोजी सकाळी 7:51 पर्यंत चालणार आहे. या योगांमध्ये देवांचा अधिपती महादेवाची पूजा केल्याने सर्व समस्या दूर होतात. या लेख मध्ये आपण भगवान शंकराच्या पूजेच्या पद्धतीबद्दल जाणून घेऊया.
प्रदोषकाल म्हणजे काय – Sawan Pradosh Vrat 2024
प्रदोष व्रतामध्ये प्रदोष कालचे खूप महत्त्व आहे. प्रदोषाच्या दिवशी प्रदोष काळातच भगवान शंकराची पूजा करणे आवश्यक आहे. शास्त्रानुसार, प्रदोषकाल सूर्यास्तापासून 2 तास (48 मिनिटे) टिकतो. काही विद्वानांचे मत भिन्न आहे की ते सूर्यास्ताच्या 2 तास आधी आणि सूर्यास्तानंतर 2 तास आहे. परंतु अस्सल धर्मग्रंथ आणि व्रतादी ग्रंथांमध्ये, प्रदोषकाल हे सूर्यास्तापासून फक्त 2 तास (48 मिनिटे) मानले जाते.
प्रदोष-व्रत कसे पाळावे – Sawan Pradosh Vrat 2024
प्रत्येक महिन्याच्या त्रयोदशीला प्रदोष व्रत पाळले जाते. सर्व पंचांगांमध्ये प्रदोष-व्रत या तिथीचा विशेष उल्लेख आढळतो. जसजसा दिवस पुढे सरकतो तसतसे प्रदोष व्रताचे महत्त्व अधिकच वाढते. जसे सोमवारी पाळले जाणारे प्रदोष व्रत सोम प्रदोष म्हणून ओळखले जाते, तसेच मंगळवारी पाळले जाणारे प्रदोष व्रत भौम प्रदोष म्हणून ओळखले जाते. या दिवसांत येणारा प्रदोष विशेष लाभदायक आहे. प्रदोषाच्या दिवशी सकाळी स्नान करून भगवान शंकराची षोडशोपचार पूजा करावी. दिवसा फक्त फळांचे सेवन करून आणि प्रदोष काळात भगवान शिवाची पूजा करून व्रत सोडावे.
प्रदोष व्रत कधी सुरू करावे Sawan Pradosh Vrat 2024
व्रतादि ग्रंथात तिथी, महिना, पक्ष आणि कोणतेही व्रत सुरू करण्यासाठी शुभ मुहूर्ताचा उल्लेख आहे. शास्त्रानुसार कोणत्याही महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील त्रयोदशीपासून प्रदोष व्रत सुरू करता येते. प्रदोष व्रत सुरू करण्यासाठी श्रावण आणि कार्तिक महिने उत्तम मानले जातात. प्रदोष व्रताची सुरुवात यथोचित पूजा व संकल्पाने करणे चांगले.
पाच प्रदोष व्रत विशेष महत्त्व आहे Sawan Pradosh Vrat 2024
1. रवि प्रदोष- रविवारी होणाऱ्या प्रदोषाला रवि-प्रदोष म्हणतात. दीर्घायुष्य आणि आरोग्य मिळावे यासाठी रवि-प्रदोष व्रत केले जाते. रवि-प्रदोष व्रत केल्याने साधकाला आरोग्य आणि उत्तम आरोग्य प्राप्त होते.
2. सोम प्रदोष- सोमवारी होणाऱ्या प्रदोषाला सोम-प्रदोष म्हणतात. विशिष्ट कार्य सिद्धीसाठी सोम-प्रदोष व्रत केले जाते. सोम-प्रदोष व्रत केल्याने साधकाचे इच्छित कार्य सिद्धीस जाते.
3. भौम प्रदोष- मंगळवारी होणाऱ्या प्रदोषाला भौम प्रदोष म्हणतात. कर्जमुक्तीसाठी भौम-प्रदोष व्रत केले जाते. भौम प्रदोष व्रत केल्याने साधकाला कर्ज आणि आर्थिक संकटांपासून मुक्ती मिळते.
4. गुरु प्रदोष- गुरुवारी होणाऱ्या प्रदोषाला गुरु-प्रदोष म्हणतात. गुरु प्रदोष व्रत विशेषतः स्त्रियांसाठी आहे. गुरु प्रदोष व्रत वैवाहिक सुख, पतीचे सुख आणि सौभाग्य प्राप्तीसाठी पाळले जाते.
5. शनि प्रदोष- शनिवारी होणाऱ्या प्रदोषाला शनि प्रदोष म्हणतात. शनि प्रदोष व्रत हे संतानप्राप्तीसाठी आणि बालकाच्या प्रगतीसाठी व कल्याणासाठी पाळले जाते. शनि-प्रदोष व्रत केल्याने भक्ताला संतानप्राप्तीचे सुख प्राप्त होते.
प्रदोषाचे महत्त्व Sawan Pradosh Vrat 2024
या व्रतामध्ये महादेवाची पूजा केली जाते. हे प्रदोष व्रत केल्याने माणसाची सर्व पापे धुऊन जातात आणि त्याला शिवधामची प्राप्ती होते. पौराणिक कथेनुसार, चंद्र क्षयरोगाने ग्रस्त होता, ज्यामुळे तो मृत्यूच्या जवळ होता. भगवान शिवाने तो दोष दूर करून त्रयोदशीच्या दिवशी त्याला पुन्हा जीवन दिले. त्यामुळे या दिवसाला प्रदोष असे नाव पडले. याशिवाय आठवड्यातील वेगवेगळ्या दिवशी प्रदोष असल्यामुळे त्याचे परिणाम वेगवेगळे असतात. यावेळी गुरुवारी प्रदोष व्रत केले जात आहे. त्याच्या प्रभावामुळे शत्रूंचा नाश होतो.
प्रदोष प्रवाह
प्रदोष व्रत हे हिंदू धर्मात शुभ मानले जाते आणि शिव आणि पार्वतीचा आशीर्वाद प्राप्त करण्यासाठी व्रत आहे. प्रत्येक महिन्याच्या त्रयोदशीच्या संध्याकाळला प्रदोष काल म्हणतात. लोक हे व्रत स्वतःच्या आणि कुटुंबाच्या कल्याणासाठी करतात. असे मानले जाते की प्रदोष व्रत पाळल्याने सर्व प्रकारचे दोष नाहीसे होतात.
पुराणानुसार, प्रदोषाच्या वेळी महादेव कैलास पर्वतावर प्रसन्न मुद्रेत नाचतात आणि देवता त्यांचे गुण सांगतात. आठवड्यातील सात दिवसांच्या प्रदोष व्रताचे स्वतःचे विशेष महत्त्व आहे. प्रदोष व्रतात, लोक दिवसभर उपवास करतात, परंतु ते एकतर काहीही खाऊ शकत नाहीत किंवा त्यांच्या क्षमतेनुसार फळ घेऊ शकत नाहीत. या व्रतामध्ये दिवसभर अन्न न खाल्ल्याने शिव आणि पार्वतीची पूजा करणे खूप फायदेशीर आहे. प्रदोषकाळात तुपाचे दिवे लावावेत. प्रदोष व्रतामध्ये किमान एक दिवा किंवा 32, 100 किंवा 1000 दिवे (प्रदोष व्रत) लावण्याची तरतूद आहे.
प्रदोष व्रताबद्दल असे म्हटले जाते की रविवारी प्रदोष व्रत ठेवल्यास तुम्ही नेहमी निरोगी राहता, सोमवारी उपवास केल्यास तुमची मनोकामना पूर्ण होते, मंगळवारी प्रदोष व्रत ठेवल्याने रोगांपासून मुक्ती मिळते, बुधवारी हे व्रत पाळल्यास सर्व प्रकारएखाद्याच्या मनोकामना पूर्ण होतात, गुरुवारी व्रत केल्यास शत्रूचा नाश होतो, शुक्र प्रदोषाचे व्रत केल्याने सौभाग्य वाढते आणि शनि प्रदोषाचे व्रत केल्यास पुत्रप्राप्ती होते (साप्ताहिक प्रदोष व्रत).
प्रदोष व्रत पूजा पद्धत
या प्रदोष व्रताच्या दिवशी सकाळीच स्नान करावे. मग स्वच्छ कपडे घाला. यानंतर विधीनुसार भगवान शंकराची पूजा करावी. नंतर प्रदोष काळात पूजास्थळी चौकी उभारावी. पोस्टावर संपूर्ण कुटुंबासह महादेवाचे चित्र लावा. आता सर्वप्रथम शंकराला चंदनाचा तिलक लावावा. त्यानंतर गणपतीला चंदनाचा टिळक आणि माता पार्वतीला सिंदूर टिळक लावा. यानंतर भगवान शंकराला बेलपत्र, धतुरा, फुले, मिठाई इत्यादी अर्पण करा. आता भोलेनाथाच्या मंत्रांचा उच्चार करताना तुपाचा दिवा लावा. नंतर मिठाई अर्पण करा. शेवटी शिव चालिसाचे पठण करावे. या काळात गरजूंना दान केल्याने जीवनात सुख-शांती राहते.
गुरु प्रदोष व्रतावर हे 3 उपाय करा
१) प्रदोष व्रताच्या दिवशी भगवान शंकराला मध मिसळून दही अर्पण करा. असे केल्याने वैवाहिक जीवनात सुख-समृद्धी येते असे मानले जाते.
२) प्रदोष व्रताच्या दिवशी दुधात थोडेसे केशर मिसळावे. त्यानंतर ते शिवलिंगाला अर्पण करावे. दूध अर्पण करताना ‘ओम नमः शिवाय’ या मंत्राचा जप करावा. असे मानले जाते की यामुळे कामात यश मिळण्याची शक्यता निर्माण होते.
3) या काळात ‘श्री शिव रुद्राष्टकम्’ स्तुती करणे खूप शुभ आहे. असे मानले जाते की याचे पठण केल्याने मनातील सर्व प्रकारची भीती दूर होते.
मार्गदर्शन :-
आपल्याला या संदर्भात काही समस्या, काही प्रश्न असतील तर त्याचे समाधान नक्कीच करण्यात येईल, किंवा याबत अधिक मार्गदर्शन हवे असल्यास आपण shreesevasprathishthan@gmail.com या वर मला Email करू शकतात किंवा खाली संपर्क सुविधा दिलेली आहे.
(सूचना :- आपली कुंडली पाहायची असेल, प्रश्न विचारायचे असतील तर नक्कीच सहकार्य करेल, पण कामाच्या व्याप जास्त असल्या कारणाने विलंब होऊ शकतो, ज्यांची संयम व वाट पाहण्याची तयारी असेल तरच कुंडली पाहण्याचा आग्रह करावा.)
ज्योतिष आणि अध्यात्म विषयक अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी Whatsapp ग्रुपला अवश्य भेट द्या. ग्रुपला सामील होण्यासाठी येथे क्लिक करा,
अधिक माहिती साठी संपर्क :-
श्री सेवा प्रतिष्ठान, संचलित
श्रीपाद विनायक जोशी (गुरुजी)
+91 94202 70997 +91 94232 70997
कुंडली विश्लेषण व सुयोग्य मार्गदर्शन,
संतती समस्या विशेतज्ञ
ज्योतिष भास्कर पुरस्कार प्राप्त,
दुर्मिळ वनस्पती विशेतज्ञ, व्यसन मुक्ती औषध तज्ञ
(दारू, सिगारेट, तंबाकू, अफू, गांजा, चिंगम,)